Tekstil Terimleri Sözlüğü
A jour fabric: Ajurlu dokuma, ajurlu kumaş.
abated: azaltılmış,kısılmış
abdominal belt (cummerband): kuşak.
abdominal dart (belly dart): karın pensi
abrade, to: aşındırma.
Abrasion: Aşındırma, taşlama. Kumaşın boyama sırasında birbirine sürtünmesiyle giyside kullanılmışlık görüntüsüne neden olan etki. Bazı durumlarda bu arzu edilen bir etkiyken, çoğu halde bu etkinin en aza indirilmesi için çaba harcanır.
abrasion: yıpranma.
Abrasion mark: Aşınma izi.
abrasion resistance: aşınma direnci, aşınma dayanımı.
abrasion resistant: sürtünmeye dayanıklı.
abrasion test, wear and tear test: aşınma testi.
Absolute humidity: Havanın mutlak nemi, mutlak rutubet, mutlak nem oranı.
Absorb oil (to): Yağ emmek.
Absorbent cotton: Hidrofil pamuk, sıvı çekici pamuk, emici pamuk.
absorbing capacity: çekme kapasitesi.
absorption: absorpsiyon (emiş).
accessories: aksesuarlar
Accessories and sub-industry products: Aksesuarlar ve yan sanayi ürünleri.
acetate: asetat (sentetik bir kumaş türü).
acetate fibre: asetat elyaf.
acid: asit.
Acrylic: Akrilik.
adhesive bonding: yapıştırma.
adhesive label: yapışkan etiket.
adhesive mesh: yapışkan örme
adhesive power: yapışkanlık gücü.
adhesive tape: yapışkan şerit.
Adjustable cam bit: Ayarlanabilir kam parçası, ayarlanabilir eksantrik parçası.
Adjusting arm: Ayar kolu, reglaj kolu.
affinity: afinite (boya alabilirlik).
after-bleaching: ağartma sonrası.
after-treatment: son işlem, finishing.
After-welt (knitting): Sonradan örülmüş kenar şeridi (örme).
After-welt (stocking): Sonradan süsleme (kadın çorabı ile ilgili).
Amphoteric: Amfoterik. Kimyasal maddenin alkali Ph ortamında noniyonik olma ve Ph abit tarafına doğru azaldığına katyonik hale gelmesi özelliği.
Anionic compound: Aniyonik bileşim. Doğası itibarıyle pozitif elektrik yüklü olan ve benzer yüklü ya da noniyonik bileşenlerle karışan madde.
Antimigrant: Boyama işlemi sırasında boyanın dağılmasını engellemek amacıyla işleme katılan kimyasal madde.
Back batch / Half moon: Yakanın arkasında marka etiketinin dikişini gizlemek için kullanılan yarımay şeklindeki kumaş parçası.
Baseball neck: V tipli patlı yaka.
Batch label: Parti etiketi.
Bathrope: Bornoz.
Bermuda: Dizaltı şort.
Bike short: Dar bisiklet şortu.
Binder: Pigmenti başka bir şeye bağlayan akrilik bileşen türü.
Bleeding: Rengin istenmeyen yer ve bölgelere yayılması. Bu durum, özellikle boyanın kumaşın asılarak kurutulduğu ve su bazlı uygulamalarda ciddi sorun yaratır. Boya banyosuna ya da baskı mürekkebine dağılmayı engelleyici madde katılmasıyla sorun ortadan kalkar.
Blouse: Bluz.
Boat neck: Kayık yaka.
Bouqle Yarn: Embrodery nakış.
Boxer: Boksör şortu.
Brass snaps: Prinç malzemeden yapılmış sarı çıt çıt.
Breeches: Jokey pantolonu.
Button: Düğme.
Button down: Düğmeleri aşağıda.
Button fly: Düğmeli pat.
Button up: Düğmeleri yukarıda
Canvas slack: Gündelik pantolon.
Capri: Baldırı saran diz altı pantolon.
Carcinogen: Kanserojen bileşen. Uygun şekilde uygulanılması gerekir. Pek çok tekstil ürünü, kaserojen bir madde olan formaldehid üretir.
Cardigan: Hırka, örgü ceket.
Care label: Bakım etiketi.
Catalyst: Katalizör. Akrilik tipi bileşenlere çapraz bağlanma sürecini hızlandırmak amacıyla eklenen madde.
Cationic: Katyonik. Negatif yüklü ve noniyonik bileşenlerle karışan madde. Bu fark sayesinde pigment giysi boyaması büyük ölçüde kolaylaşmıştır.
Certified buying office (C.B.O): Yetkili satın alma ofisi.
Chainstitch: Zincir dikiş.
Channel Stitch: Kanal reçme.
Chest pocket: Göğüs cebi.
Claps: Toka, kopça (kemer vb.de kullanılan).
Cloth, fabric, material: Kumaş.
Clothings: Giysiler.
Collar: Yaka.
Collar Stand: Yaka ayağı
Color fastness: Renk haslıkları.
colorimeter: Renkölçer. Kalitekontrol amaçlı kullanılan ve tekstil renk değerlerini ölçmek için kullanılan alet.
conventional fabric softeners: Konvansiyonel kumaş yumuşatıcılar. Boyama sürecinin sonunda uygulanan katyonik yumuşatıcı.
cotton bib: Bebek önlüğü.
Cover-All: Omuzu kapalı iş elbisesi.
Covering Stitch: Reçme.
Crew Neck: Bisiklet yaka.
Crocking: Renk verme. İşlenmiş kumaşın basınç altında beyaz kumaşa bıraktığı renk miktarı.
Crockmeter: Kumaşın renk verme miktarını ölçen alet.
Cross-linking: Çapraz bağlanma. Akrilik tipi bileşenin kendisini hem pigmente hem de ana maddeye kalıcı bir şekilde bağlayarak renk atmanın önüne geçme özelliği. Bu işlem eskiden yüksek sıcaklık ve katalizör gerektirirdi, ancak yeni reçine bileşenleri aynı işlevi oda sıcaklığında gerçekleştirilen kuruma esnasında da yerine getiriyor.
Crossover V neck: Binmeli V yaka.
Cuff Links: Kol düğmesi.
Curing time: Renk atmanın maksimum düzeyde önüne geçilebilmesini sağlayan çapraz bağlanmanın tamamlanması için geçmesi gereken süre.
Density: Yoğunluk.
Direct dye: Doğrudan boyama. Elektrolit (tuz) ve sıcaklık uygulamasıyla selülozik fiberi kaplayan boya maddesi. Bu madde solmanın önüne geçilmesi için boyama sonrası bazı ek işlemler gerektirir.
Dirty product: Kirli ürün. Çevreye olumsuz etkisi bulunan ürün.
Discharge print: Ronyan baskı.
Dispersion: Dağılma. Renk verici madde ya da kimyasal maddenin kumaşta yayılma hızı.
Double chain stitch: Çift zincir dikiş.
Double over sized: Büyük beden.
Double over sized: İki beden büyük.
Double scope neck: Çift yönlü (U) oyuk.
Drawcord: Kordon.
Dry clean only: Sadece kuru temizleme.
Dye bath: Boya banyosu. Kumaşın renk özelliklerini değiştirmek amacıyla konduğu sıvı çözelti.
Edgestich: Çima.
Elastic: Lastik.
Electrolyte: Boya banyosuna eklenen ve boya çözeltisindeki rengi sudan ayrıştırıp kumaşa yönelten bileşen ya da sıvı.
Engineered design: Tek renk jakarlı havlu.
Envelop skirt: Kruvaze etek.
Environ mentally safe: Çevre açısından güvenli.
Exhaustion rate: Rengin kumaşa geç¥ hızı. Bu oran her renk için farklıdır ve boya banyosundaki elektrolit içeriğine bağlıdır.
Eyelet: Fisto, kuş gözü.
Five pocket trousers: 5 cepli pantolon.
Flammable: Yanıcı.
Flap pocket: Kapaklı cep.
Flat pocket: Düz cep.
Flatlock / straddie stitch: Kamalı reçme.
Fluorescent color: Floresan renk. Gerçekte üç floresan renk vardır: Pembe, sarı ve turuncu.
Foreign substance: Yabancı madde. Doğada doğal yollarla oluşmayan.
Formaldehyde: Formaldehid. Bağlayıcı olarak kullanılan bazı reçinelerin bıraktığı kanserojen madde. Melamin reçineleri aralarında en tehlikeli olanıdır.
Frill: Farbela, fırfır.
Fusing: Tela.
Garment: Giysi.
Garment dye: Giysi boyama. Dokuma ve dikim süreci tamamlanmış giysinin boyama işlemi.
Grey scale: Gri ölçek.
Gripper: Çıt çıt.
Hair lining: Kıl tela.
Hand wash: Elde yıkama.
Hanging pocket: Torbalı cep.
Hazardous chemical: Zehirli kimyasal madde.
Heavy jersey: Ağır süprem.
Hem / Hemming: Reçme.
Henly: Önde sıfırlanan rib yaka (üç düğme).
Herringbone-Tape: Balıksırtı bant.
High visibility warning clothing: Floresan renkli veya reflektörlü ısıtıcı dış giysi (üniformalar vb.)
Hight of the loops: Hav yüksekliği.
Honey comb / gofret: Petek örgü.
Hood: Kapşon.
Hook and eye: Agraf, kopça.
Hot / warm pressing: Sıcak / ılık ütü.
Interfacing / Fusable Lining: Yapışkan tela.
Jacquard design: Jakar desenli havlu (boyalı iplikten).
Jam short: Diz üstü şotu.
Jumper: Süveter, kazak.
Kangaroo pocket: Kanguru cebi.
Knitting ware: Örme ürünler.
Label: Etiket.
Lace: Dantel.
Leggings / tight: Tayt
Line dry / dry flat: Sererek kurutma.
Lining: Astar.
Loomstate: Havlunun dokuma makinesinden çıktığı haldeki durumu.
Loop terry: Traş edilmemiş havlu.
Machine wash (cold, warm, hot): Makinede yıkanabilir (soğuk, ılık, sıcak).
Made to measure (customised): Kişiye özel üretim.
Main label: Marka etiketi.
Mesh: file.
Migration: Yaş boya işlemi sırasında renklendiricinin dağılması.
Mix and match sportwear: Alt ve üst ayrı takımlanabilen spor giysi.
Mock Turtle: Yarım balıkçı.
Non-flammable: Yanıcı olmayan madde.
Nonchlorine bleach: Hipokloritsiz (ağartıcısız) çamaşır suyu.
Nonionic: Noniyonik. Elektrik yükü olmayan, katyonik ve aniyonik unsurlarla karışabilen madde.
One needle lock stitch: Tek iğne kilit dikiş (zincir dikiş).
Opacity: Opaklık. Işığı geçirmeme ve yansıtma özelliği.
Over sized: Büyük beden.
Over-all: Omuzsuz iş elbisesi.
Overlock stitch: Overlok dikişi.
Pant (trouser): Pantolon.
Patch pocket: Dıştan vurmalı cep.
Pigment: Kuru renklendirici.
Pipe: Biye.
Placket: Pat.
Plastisizer: Bileşime plastik özelliklerini artırmak amacıyla eklenen madde.
Pocket: Cep.
Polo neck collar: Polo yaka.
Pretreat: Ön işlem. Tekstil ürünlerinin pigment ya da doğrudan boyama öncesinde ön işleme tabi tutmak için kullanılan yüksek katyonikli polimer.
Printed insert: Baskılı ilave parça.
Process printing: Baskı işlemi. Renkleri karıştırmadan renklerin üst üste basılmasıyla yeni renkler elde edilmesi.
Puff lock: Nakış.
Ready made clothing / garment: Hazır giyim, konfeksiyon.
Reinforcement-Tape: Ekstrafor.
Resin: Reçine. Pigmentle uygulandığı madde arasında çapraz bağlanma oluşturan sıvı polimer.
Rib: Ribana.
Ribbon: Kurdela.
Rick rack: Su taşı.
Rivet trim: Rivet
Roll neck: Degaje yaka.
Rugby collar: Gabardin ya da denim kumaş ile yapılmış yaka.
Rumper: Tulum.
Safety stitch: Emniyet dikişi.
Scarf-head hand: Bandana.
Scope neck: Oyuk yaka (U yaka önde).
Seams: Dikişler.
Semi-opaque: Yarı opak. Rengi kısmen engelleyen madde.
Service uniforms overalls: İşçi tulumu.
Sewing thread: Dikiş ipliği.
Shanked button: Ayaklı düğme.
Shared embdrodery: Kadife havlu.
Shirt: Gömlek.
Shirt: Gömlek.
Shirt collar: Gömlek yakası.
Short: Şort.
Shoulder Pad: Vatka.
Single jersey: Süprem.
Sit in pocket: Torbalı yan cep.
Size / colour assortment: Beden / renk asortisi.
Size label: Beden etiketleri.
Skip-stitch / blind merrow: Baskı dikişi. (etek ucu dikişi).
Skirt: Etek.
Sock: Çorap.
Stand-up collar: Gömlek yakası.
Stopstitch/Bartack: Punteriz.
Striped design: Çizgili deseni olan havlu.
Sweep button: Etek düğmesi.
Swift: Kılçık (Karton fiyat etiketini giysiye tutturan plastik parça).
Swift gun/Gunnisongun: Kılçık tabancası.
Tape: Bant, şerit.
Terry velour: Traşlı kadife havlu.
Thumbling: Buharlı ya da buharsız işlemle havlunun tozunu alma, havları açma ve dolayısıyla yumuşak bir tutum için yapılan işlem.
To bleaching (hypocholorite): Hipokloritle ağartmaya karşı ren haslığı.
To cholorinated water: Klorlu suya karşı renk haslığı.
To crocking: Sürtünmeye karşı renk haslığı.
To dry-cleaning: Kuru temizlemeye karşı renk haslığı.
To hot pressing: Sıvak ütüye karşı renk haslığı.
To light: Işığa karşı renk haslığı.
To perspiration: Tere karşı renk haslığı.
To rubbing: Sürtmeye karşı renk haslığı.
To washing: Yıkamaya karşı renk haslığı.
To water: Suya karşı renk haslığı.
To weathering: Hava şartlarına karşı renk haslığı.
Topstich: Gaze.
Torking: Örme kumaş dönüklüğü.
Towel: Havlu.
Trimmings: Etiket, düğme, rivet, yıkama talimatı vb.
Tumble dry (Low/Medium/High): Tamburlu kurutma (düşük/orta/yüksek devir).
Turtle neck: Balıkçı yaka.
Twill-Tape: Gabardin bant.
Two needle lock stitch: İki iğne kilit dikiş.
Ultraviolet: Morötesi ışık. Işık tayfının görünebilir kısmından görülemeyen kısmına doğru uzanan alt ucu.
Utility items: Çalışma giysisi.
V neck: V yaka.
Velcro: Cırt
Vent/slit: Yırtmaç.
Waist/waist band: Bel.
Warp yarn (Double twisted): Çözgü ipliği (çift kat bükülmüş).
Wash bebefore wearing: Giymeden önce yıkayınız.
Wash dark colours seperately: Koyu renklileri ayrı yıkayınız.
Wash with similar colours: Benzer renklerle beraber yıkayınız.
Washfastness: Renk vermeme, solmama. Giysinin güçlü birkaç yıkama işlemi sonrasında rengini koruma özelliği.
Weft yarn (single): Atkı ipliği (tek kat).
Yoke: Roba.
Zigzag stitch: Zig zag dikiş.
Zipper: Fermuar.
Zipper fly: Fermuarlı pat.
TEKSTİL TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ KISIM-2
Açık en : Kumaşın enine açık hali
Apera : Makineye eklenen, özel bir işlemi yapmaya yarayan parç
Apre,apre terbiye : Kumaşlara ekstra özellik kazandırmak için terbiyede yapılan işlemler
Asorti : Kumaşın konfeksiyonda bedenlere göre ayrılması ve ona göre kesilmesi
Çekme testi : Kumaşın yıkandıktan sonra enine, boyuna çekmesinin ve dönmesinin testi
Dekatür : Tüp malları finişleyen makine
Dikiş bandı : Belli bir plana göre yerleştirilmiş dikiş makinesi parkuru
Dispers boya : Poliester kumaşların boyanmasında kullanılan boya tipi
Dok : Üzerine kumaş sarılan apara
Duvet : Nevresimlerde ölçü olarak bir tasarıma verilen isi
Elastömer : Esnekliği yüksek elya
Fikse : Yüksek sıcaklık ve sabit ende kumaşın set edilmesi
Filmduruk : Çerçevelerle baskı yapan baskı makinası
Finiş : Kumaşın sevke hazır hale getirilmesi
Fitted : Lastikli çarşaf
Flat : Düz çarşaf
Forklift : Elektrik veya dizel motor tahrikli çeşitli tonajlarda yük kaldıran ve taşıyan araç
Garnitür : İçi dolu metal silindirlerin oyulması ile hazılanan desenlerle yapılan baskı
Gaze : Pamuklu kumaşlardaki havların yakılma işlemi
Haslık : Kumaşın günlük hayattaki bazı şartlara (yıkama, ter, güneş ışığı gibi) dayanımının ölçülmesi
Hav : Kumaş yüzeyindeki tüycükler ve bunların uçuntuları
Havya : Tül perdeyi ısıyla kesmeye yarayan sivri uçlu araç
Hızar band bıçaklı makine : Sabit ya da hareket ettirilebilen, genellikle serim masalarının uç kısımlarında ya da ayrı bir kesim masasında yer alan kumaş katlarının kesimci tarafından el ile kontrol edilerek kesildiği bant bıçağa sahip kesim makinesi
İki iplik : İki iplikle örülmüş kumaş
İnspection : Kontrol etmek
İnterlok : Sıra ile uzun ve kısa iğneleri yan yana bulunan örme makinesnde üretilen örme yapısı
Jakarlı Tül : Jakar örme makinasında örülmüş tül
Kalender Makinesi : Kumaşa parlaklık kazandıran makine
Kantara : Bir polyester kumaş tipi
Kartela : Bir siparişe ait renk örnekler
iKaset : Tasnif bölümünde düzenlenerek dikişe hazır hale getirilen demetlerin üretimde hareketliliğini sağlamak amacıyla kullanılan giysi türüne uygun malzemelerle donatılmış, altında rulmanlı tekerlek olan araç
Kaşkorse : Bir ribana tipi
Konveyör bant : Taşıyıcı bant
Kursör : Nevresim veya yastıklarda fermuarı açık kapamaya yarayan plastik yada demir fermuar başlığı
Kuşe : Paketteki desenin tamamını gösteren resim
Lycra : Elasttikiyeti arttırmak için kumaşa örüm esnasında ilave edilen Dupont patentli sentetik lif
Melanj : Değişik renklerdeki açık elyafın karışımı ile elde edilen iplik, belirsiz çok tonlu efekt çeşidi
Merserize : Pamuklu kumaşın bir bazik işlemden geçirilerek parlaklık ve mukavemetinin arttırılması
Meto : Hatalı kısımların işaretlenmesi için kullanılan renkli etiketler
Overlok : Değişik kumaş çeşitlerine ve işlemlere göre farklı tipleri bulunan; sürfile, temizleme, birleştirme amacıyla kullanılan dikiş makinesinde gerçekleştirilen işlem
Pad-batch: Soğuk boyama yapan makine
Palet : Üzerine kumaş koymaya yarayan tahta iskelet
Pano baskı : Tüm kumaş eninde birbirine bağlı kesintisiz şekilde çıkan , tek bir motiften oluşan dokumalı veya baskılı desenleme
Pastal : Üzerine kesim yerleşim planının konduğu, tek katlı veya çift katlı olarak serilmiş birden fazla kumaş katlarından oluşmuş kumaş tabakası
Pat: Basılacak boyaların baskı çeşidine göre, dolgu maddesi
Pigment : Suda çözünmeyen,kumaşa yapıştırılan, baskıda kullanılan bir boya tipi
Pike : Bir örgü tipi
Plotter : Bilgisayar yöntemi ile desen filmlerini hazırlayan makine
Pnömatik : Havalı, havayla ilgili
Polar : Bir poliester kumaş tipi
Polyester : Polietilentereftalattan çekilen sentetik lif
Ram : Kurutma, finiş makinesi
Reaktif boya : Pamukla reaksiyona giren çok dayanıklı bir boya
Reçme : Bedendeki kumaş uçlarının içe kıvrılıp dikilmesi
Red-Tag : Üzerine elde mevcut olan her bir kumaş deseninin veya renginin yapıştırıldığı kart
Regüle bıçaklı : Fazlalıkları kesmek üzere bıçağı olan
Ribana : Düz ilmeklerden oluşan dikey sıraların ters ilmeklerden oluşan dikey sıralarla dönüşümlü olarak örüldüğü kumaşlar
Rotasyon : Yuvarlak şablonlarla çalışan bölüm
Serim masası : Kumaşların kesildiği masalar
C-tex açma masası : Lycralı kumaşlarda kesim öncesi gerginliği azaltmak için kullanılan sarım makinası
Sham : Süs yastığı
Süprem : Yuvarlak örme makinelerinde genellikle pamuklu olarak üretilen tek katlı düz örgü ile yapılan tek yüzlü kumaş
Şardonlu kumaş : Dokuma yada örme kumaşların ipliklerinin içerisinden, liflerin çekilerek kumaş yüzeyine çıkarılması ve böylece tüylendirilmesi işlemi yapılmış, tüylü kumaş cinsi
Tek iğne : Bir dikiş makinesi çeşidi
Tela : Giyside dolgunluk vermek amacıyla konulan ara malzeme
Terbiye : Dokuma veya örmeden gelen kumaşın ya da elyafın iplik halindeki tekstil materyalinin görünüm ve kullanım özelliklerini değiştirmek, geliştirmek için yapılan işlemlerin bütünü
Tuşe : Kumaşın yumuşaklık derecesi
Tüp : Kumaşın örüm sonrası kesilmemiş hali
Üç iplik : Üç iplikle örülmüş kumaş
Vinyl bag : Plastik torba
Viskon : Yapay selüloz elyafı
Yaş açma makinası : Yaş tüp kumaşı kesen makine
TEKSTİL TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ KISIM-3
ABRAJ : Kumaş üzerindeki lekeli bozuk görünüm
APLiKE : Kumaş deri vs. üzerine uygulam baskı nakış vs.
APRE : Kimyasal veya fiziksel uygulama yaparak kumaşta istenilen yerin görünüşünü değiştirmek işlemi
KiMYASAL APRE : Kimyasal olarak baskı boya sından eskitilmiş etkisi oluşturmak için
MEKANiK APRE : Traşlama, şardonlama, kalanderleme, makaslama, zıparalama
ATKI : Dokumacılıkta mekikle enine atılan iplik kumaşın en ipliği
AUFTRAG : Sipariş numarası veya ismi
BARDüR : Etek kol kenarlarına konulan şerit
BiYE : Yaka, kol, etek çevresine kendi veya başka kumaşla geçirilen ince şeritle.
CONTA : Ek
ÇIMA : 1 mm üstten çekilen süs dikişi
ÇöZGü : Kumaşın boyunu oluşturan ipliğin tanımı atkıların geçirildiği uzunlamasına ipler,.
DENiM : Kot vb. yapımında kullanılan bir tür pamuklu kumaş.
DENYE : Suni ipek lerde kullanılan numaralandırma sistemi
DRAPE : Giysideki pli ve büzgüler
DRiLL : Dokumada verilen diyagonal çizgiler
EKOSE : Tekrar eden desen.
EMPiRME : Değişik renkte boya kullanılarak kumaş üzerine desen ve zemin basma işlemi
FARBA : Fırfır. giysi etrafındaki süs
FiLETO : İlik parçası
FöY : Kısa bilgileri içeren belge.
GAZE : 5mm - 7mm üstten çekilen süs dikişi
GRADASYON : Sistematik küçültme ve büyütme işlemi
GREJ : Ham iplik
iNTERLOCK ( ENTERLOK ) : Çok iplikle yapılan trikolar
iPEK : İpek böceği kozaları çözülerek çıkarılan ve dokumacılıkta kullanılan çok ince, esnek ve parlak tel
iSPANTA : Şablon ( deri konfeksiyonunda kullanılır )
JARSE : Esnek dokunmuş ipekli veya yünlü bir kumaş. tek iplikten yapılan trikolar
KADiFE : Yüzeyi belirli uzunlukta bırakılmış ham madde lifleriyle kaplı, parlak, yumuşak kumaş.
KAMGRAN : Taranmış yün
KETEN : Ketengillerden, çiçekleri mavi renkte ve beş taç yapraklı, lifleri dokumacılıkta kullanılan bir bitki (Linumusitatissimum).
KiRPiT ÇIMA : 3 mm üstten çekilen süs dikişi
KONTRES : Pantolon ceplerinin alt üst noktalarının sağlamlaştırılması için yapılan sarman dikiş
KONTRO : Çıt. çentik koko = ( karşılık işareti )
LiF : Her türlü maddeyi oluşturan çok ince ve uzun parçalar
LUREX : Simli parlak kumaşlara verilen genel ad.
MODELiST : Modacının tasarım gücünü kalıplayan teknisyen.
MOLA : Yedirilmesi gereken en bolluğu
MOSTRA : Üst yaka . Klapa
OYA ÇEKMEK : Bollukları büzerek yedirmek
PAMUK : Sıcak bölgelerde yetişen tarım bitkisi (Gossypium).
PENYE : Dokumacılıkta özel araçla apresi yapılmış olan kumaş ve kumaştan yapılmış üst giysisi
PETO CEP : Yelek cebi
PiKüR : İnce dikişle üstten çekilen süs dikişi
PUNTEREZ : İlik kenarı . kemer köprüsü . Cep kenarlarına yapılan sağlamlarşırma sargı dikişi
PUNTO : Erkek ceket yakalarına ve pantolon cebine yapılan ince alt üst dikiş
RAPORT : Kumaşta üzerinde tekrarlayan desen
REÇME : Lastiği takmak için kullanılır
REPETE : Sipariş tekrarı
RODEO : Kumaş özel kabinlerde püskürtmeyle arzu edilen bölgeleri ağartıma işlemi.
ROYON : Suni ipek
SASON : Pens
SATEN : Parlak, pamuklu kumaş.
SİLUET Silüet (Fransızca silhouette ) : Bir şeyin yalnız kenar çizgileriyle tek renk olarak beliren görüntüsü
SPESİFKASYON : Kumaşın teknik özellikle tablosu ( 1 cm deki atkı ve çözgü sayısı en i boyu ağırlığı ve ipliğin numarası )
STİLİST : Bir modaevinde yeni ürünlerin oluşumunu ve yaratılmasını sağlayan kimse.
STRAYHGROH : Taranmamış yün ipliği
SÜMEZÜR ( HAUNTE - CAUTURE ) : Sipariş üzerine dikilen provalı dikişi
ŞARBONLAMA : Kumaşın yüzeyini tüylendirerek havluhale getirilmesi
Ton in ton : Kullanılan kumaşın aynı renk tonundaki dikiş ipliği
TUŞE : Dokunuş, dokunma. kumaşın verdiği his ( sertlik yumuşaklık kayganlık vs.
TRiKO : Örülerek dokunan bir cins yün kumaş
VARYANT : Aynı desendeki kumaşların farklı renklerle
TEKSTİL TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ KISIM-4
A jour fabric: Ajurlu dokuma, ajurlu kumaş.
abated: azaltılmış,kısılmış
abdominal belt (cummerband): kuşak.
abdominal dart (belly dart): karın pensi
abrade, to: aşındırma.
Abrasion: Aşındırma, taşlama. Kumaşın boyama sırasında birbirine sürtünmesiyle giyside kullanılmışlık görüntüsüne neden olan etki. Bazı durumlarda bu arzu edilen bir etkiyken, çoğu halde bu etkinin en aza indirilmesi için çaba harcanır.
abrasion: yıpranma.
Abrasion mark: Aşınma izi.
abrasion resistance: aşınma direnci, aşınma dayanımı.
abrasion resistant: sürtünmeye dayanıklı.
abrasion test, wear and tear test: aşınma testi.
Absolute humidity: Havanın mutlak nemi, mutlak rutubet, mutlak nem oranı.
Absorb oil (to): Yağ emmek.
Absorbent cotton: Hidrofil pamuk, sıvı çekici pamuk, emici pamuk.
absorbing capacity: çekme kapasitesi.
absorption: absorpsiyon (emiş).
accessories: aksesuarlar
Accessories and sub-industry products: Aksesuarlar ve yan sanayi ürünleri.
acetate: asetat (sentetik bir kumaş türü).
acetate fibre: asetat elyaf.
acid: asit.
Acrylic: Akrilik.
adhesive bonding: yapıştırma.
adhesive label: yapışkan etiket.
adhesive mesh: yapışkan örme
adhesive power: yapışkanlık gücü.
adhesive tape: yapışkan şerit.
Adjustable cam bit: Ayarlanabilir kam parçası, ayarlanabilir eksantrik parçası.
Adjusting arm: Ayar kolu, reglaj kolu.
affinity: afinite (boya alabilirlik).
after-bleaching: ağartma sonrası.
after-treatment: son işlem, finishing.
After-welt (knitting): Sonradan örülmüş kenar şeridi (örme).
After-welt (stocking): Sonradan süsleme (kadın çorabı ile ilgili).
Amphoteric: Amfoterik. Kimyasal maddenin alkali Ph ortamında noniyonik olma ve Ph abit tarafına doğru azaldığına katyonik hale gelmesi özelliği.
Anionic compound: Aniyonik bileşim. Doğası itibarıyle pozitif elektrik yüklü olan ve benzer yüklü ya da noniyonik bileşenlerle karışan madde.
Antimigrant: Boyama işlemi sırasında boyanın dağılmasını engellemek amacıyla işleme katılan kimyasal madde.
Back batch / Half moon: Yakanın arkasında marka etiketinin dikişini gizlemek için kullanılan yarımay şeklindeki kumaş parçası.
Baseball neck: V tipli patlı yaka.
Batch label: Parti etiketi.
Bathrope: Bornoz.
Bermuda: Dizaltı şort.
Bike short: Dar bisiklet şortu.
Binder: Pigmenti başka bir şeye bağlayan akrilik bileşen türü.
Bleeding: Rengin istenmeyen yer ve bölgelere yayılması. Bu durum, özellikle boyanın kumaşın asılarak kurutulduğu ve su bazlı uygulamalarda ciddi sorun yaratır. Boya banyosuna ya da baskı mürekkebine dağılmayı engelleyici madde katılmasıyla sorun ortadan kalkar.
Blouse: Bluz.
Boat neck: Kayık yaka.
Bouqle Yarn: Embrodery nakış.
Boxer: Boksör şortu.
Brass snaps: Prinç malzemeden yapılmış sarı çıt çıt.
Breeches: Jokey pantolonu.
Button: Düğme.
Button down: Düğmeleri aşağıda.
Button fly: Düğmeli pat.
Button up: Düğmeleri yukarıda
Canvas slack: Gündelik pantolon.
Capri: Baldırı saran diz altı pantolon.
Carcinogen: Kanserojen bileşen. Uygun şekilde uygulanılması gerekir. Pek çok tekstil ürünü, kaserojen bir madde olan formaldehid üretir.
Cardigan: Hırka, örgü ceket.
Care label: Bakım etiketi.
Catalyst: Katalizör. Akrilik tipi bileşenlere çapraz bağlanma sürecini hızlandırmak amacıyla eklenen madde.
Cationic: Katyonik. Negatif yüklü ve noniyonik bileşenlerle karışan madde. Bu fark sayesinde pigment giysi boyaması büyük ölçüde kolaylaşmıştır.
Certified buying office (C.B.O): Yetkili satın alma ofisi.
Chainstitch: Zincir dikiş.
Channel Stitch: Kanal reçme.
Chest pocket: Göğüs cebi.
Claps: Toka, kopça (kemer vb.de kullanılan).
Cloth, fabric, material: Kumaş.
Clothings: Giysiler.
Collar: Yaka.
Collar Stand: Yaka ayağı
Color fastness: Renk haslıkları.
colorimeter: Renkölçer. Kalitekontrol amaçlı kullanılan ve tekstil renk değerlerini ölçmek için kullanılan alet.
conventional fabric softeners: Konvansiyonel kumaş yumuşatıcılar. Boyama sürecinin sonunda uygulanan katyonik yumuşatıcı.
cotton bib: Bebek önlüğü.
Cover-All: Omuzu kapalı iş elbisesi.
Covering Stitch: Reçme.
Crew Neck: Bisiklet yaka.
Crocking: Renk verme. İşlenmiş kumaşın basınç altında beyaz kumaşa bıraktığı renk miktarı.
Crockmeter: Kumaşın renk verme miktarını ölçen alet.
Cross-linking: Çapraz bağlanma. Akrilik tipi bileşenin kendisini hem pigmente hem de ana maddeye kalıcı bir şekilde bağlayarak renk atmanın önüne geçme özelliği. Bu işlem eskiden yüksek sıcaklık ve katalizör gerektirirdi, ancak yeni reçine bileşenleri aynı işlevi oda sıcaklığında gerçekleştirilen kuruma esnasında da yerine getiriyor.
Crossover V neck: Binmeli V yaka.
Cuff Links: Kol düğmesi.
Curing time: Renk atmanın maksimum düzeyde önüne geçilebilmesini sağlayan çapraz bağlanmanın tamamlanması için geçmesi gereken süre.
Density: Yoğunluk.
Direct dye: Doğrudan boyama. Elektrolit (tuz) ve sıcaklık uygulamasıyla selülozik fiberi kaplayan boya maddesi. Bu madde solmanın önüne geçilmesi için boyama sonrası bazı ek işlemler gerektirir.
Dirty product: Kirli ürün. Çevreye olumsuz etkisi bulunan ürün.
Discharge print: Ronyan baskı.
Dispersion: Dağılma. Renk verici madde ya da kimyasal maddenin kumaşta yayılma hızı.
Double chain stitch: Çift zincir dikiş.
Double over sized: Büyük beden.
Double over sized: İki beden büyük.
Double scope neck: Çift yönlü (U) oyuk.
Drawcord: Kordon.
Dry clean only: Sadece kuru temizleme.
Dye bath: Boya banyosu. Kumaşın renk özelliklerini değiştirmek amacıyla konduğu sıvı çözelti.
Edgestich: Çima.
Elastic: Lastik.
Electrolyte: Boya banyosuna eklenen ve boya çözeltisindeki rengi sudan ayrıştırıp kumaşa yönelten bileşen ya da sıvı.
Engineered design: Tek renk jakarlı havlu.
Envelop skirt: Kruvaze etek.
Environ mentally safe: Çevre açısından güvenli.
Exhaustion rate: Rengin kumaşa geç*¥ hızı. Bu oran her renk için farklıdır ve boya banyosundaki elektrolit içeriğine bağlıdır.
Eyelet: Fisto, kuş gözü.
Five pocket trousers: 5 cepli pantolon.
Flammable: Yanıcı.
Flap pocket: Kapaklı cep.
Flat pocket: Düz cep.
Flatlock / straddie stitch: Kamalı reçme.
Fluorescent color: Floresan renk. Gerçekte üç floresan renk vardır: Pembe, sarı ve turuncu.
Foreign substance: Yabancı madde. Doğada doğal yollarla oluşmayan.
Formaldehyde: Formaldehid. Bağlayıcı olarak kullanılan bazı reçinelerin bıraktığı kanserojen madde. Melamin reçineleri aralarında en tehlikeli olanıdır.
Frill: Farbela, fırfır.
Fusing: Tela.
Garment: Giysi.
Garment dye: Giysi boyama. Dokuma ve dikim süreci tamamlanmış giysinin boyama işlemi.
Grey scale: Gri ölçek.
Gripper: Çıt çıt.
Hair lining: Kıl tela.
Hand wash: Elde yıkama.
Hanging pocket: Torbalı cep.
Hazardous chemical: Zehirli kimyasal madde.
Heavy jersey: Ağır süprem.
Hem / Hemming: Reçme.
Henly: Önde sıfırlanan rib yaka (üç düğme).
Herringbone-Tape: Balıksırtı bant.
High visibility warning clothing: Floresan renkli veya reflektörlü ısıtıcı dış giysi (üniformalar vb.)
Hight of the loops: Hav yüksekliği.
Honey comb / gofret: Petek örgü.
Hood: Kapşon.
Hook and eye: Agraf, kopça.
Hot / warm pressing: Sıcak / ılık ütü.
Interfacing / Fusable Lining: Yapışkan tela.
Jacquard design: Jakar desenli havlu (boyalı iplikten).
Jam short: Diz üstü şotu.
Jumper: Süveter, kazak.
Kangaroo pocket: Kanguru cebi.
Knitting ware: Örme ürünler.
Label: Etiket.
Lace: Dantel.
Leggings / tight: Tayt
Line dry / dry flat: Sererek kurutma.
Lining: Astar.
Loomstate: Havlunun dokuma makinesinden çıktığı haldeki durumu.
Loop terry: Traş edilmemiş havlu.
Machine wash (cold, warm, hot): Makinede yıkanabilir (soğuk, ılık, sıcak).
Made to measure (customised): Kişiye özel üretim.
Main label: Marka etiketi.
Mesh: file.
Migration: Yaş boya işlemi sırasında renklendiricinin dağılması.
Mix and match sportwear: Alt ve üst ayrı takımlanabilen spor giysi.
Mock Turtle: Yarım balıkçı.
Non-flammable: Yanıcı olmayan madde.
Nonchlorine bleach: Hipokloritsiz (ağartıcısız) çamaşır suyu.
Nonionic: Noniyonik. Elektrik yükü olmayan, katyonik ve aniyonik unsurlarla karışabilen madde.
One needle lock stitch: Tek iğne kilit dikiş (zincir dikiş).
Opacity: Opaklık. Işığı geçirmeme ve yansıtma özelliği.
Over sized: Büyük beden.
Over-all: Omuzsuz iş elbisesi.
Overlock stitch: Overlok dikişi.
Pant (trouser): Pantolon.
Patch pocket: Dıştan vurmalı cep.
Pigment: Kuru renklendirici.
Pipe: Biye.
Placket: Pat.
Plastisizer: Bileşime plastik özelliklerini artırmak amacıyla eklenen madde.
Pocket: Cep.
Polo neck collar: Polo yaka.
Pretreat: Ön işlem. Tekstil ürünlerinin pigment ya da doğrudan boyama öncesinde ön işleme tabi tutmak için kullanılan yüksek katyonikli polimer.
Printed insert: Baskılı ilave parça.
Process printing: Baskı işlemi. Renkleri karıştırmadan renklerin üst üste basılmasıyla yeni renkler elde edilmesi.
Puff lock: Nakış.
Ready made clothing / garment: Hazır giyim, konfeksiyon.
Reinforcement-Tape: Ekstrafor.
Resin: Reçine. Pigmentle uygulandığı madde arasında çapraz bağlanma oluşturan sıvı polimer.
Rib: Ribana.
Ribbon: Kurdela.
Rick rack: Su taşı.
Rivet trim: Rivet
Roll neck: Degaje yaka.
Rugby collar: Gabardin ya da denim kumaş ile yapılmış yaka.
Rumper: Tulum.
Safety stitch: Emniyet dikişi.
Scarf-head hand: Bandana.
Scope neck: Oyuk yaka (U yaka önde).
Seams: Dikişler.
Semi-opaque: Yarı opak. Rengi kısmen engelleyen madde.
Service uniforms overalls: İşçi tulumu.
Sewing thread: Dikiş ipliği.
Shanked button: Ayaklı düğme.
Shared embdrodery: Kadife havlu.
Shirt: Gömlek.
Shirt: Gömlek.
Shirt collar: Gömlek yakası.
Short: Şort.
Shoulder Pad: Vatka.
Single jersey: Süprem.
Sit in pocket: Torbalı yan cep.
Size / colour assortment: Beden / renk asortisi.
Size label: Beden etiketleri.
Skip-stitch / blind merrow: Baskı dikişi. (etek ucu dikişi).
Skirt: Etek.
Sock: Çorap.
Stand-up collar: Gömlek yakası.
Stopstitch/Bartack: Punteriz.
Striped design: Çizgili deseni olan havlu.
Sweep button: Etek düğmesi.
Swift: Kılçık (Karton fiyat etiketini giysiye tutturan plastik parça).
Swift gun/Gunnisongun: Kılçık tabancası.
Tape: Bant, şerit.
Terry velour: Traşlı kadife havlu.
Thumbling: Buharlı ya da buharsız işlemle havlunun tozunu alma, havları açma ve dolayısıyla yumuşak bir tutum için yapılan işlem.
To bleaching (hypocholorite): Hipokloritle ağartmaya karşı ren haslığı.
To cholorinated water: Klorlu suya karşı renk haslığı.
To crocking: Sürtünmeye karşı renk haslığı.
To dry-cleaning: Kuru temizlemeye karşı renk haslığı.
To hot pressing: Sıvak ütüye karşı renk haslığı.
To light: Işığa karşı renk haslığı.
To perspiration: Tere karşı renk haslığı.
To rubbing: Sürtmeye karşı renk haslığı.
To washing: Yıkamaya karşı renk haslığı.
To water: Suya karşı renk haslığı.
To weathering: Hava şartlarına karşı renk haslığı.
Topstich: Gaze.
Torking: Örme kumaş dönüklüğü.
Towel: Havlu.
Trimmings: Etiket, düğme, rivet, yıkama talimatı vb.
Tumble dry (Low/Medium/High): Tamburlu kurutma (düşük/orta/yüksek devir).
Turtle neck: Balıkçı yaka.
Twill-Tape: Gabardin bant.
Two needle lock stitch: İki iğne kilit dikiş.
Ultraviolet: Morötesi ışık. Işık tayfının görünebilir kısmından görülemeyen kısmına doğru uzanan alt ucu.
Utility items: Çalışma giysisi.
V neck: V yaka.
Velcro: Cırt
Vent/slit: Yırtmaç.
Waist/waist band: Bel.
Warp yarn (Double twisted): Çözgü ipliği (çift kat bükülmüş).
Wash bebefore wearing: Giymeden önce yıkayınız.
Wash dark colours seperately: Koyu renklileri ayrı yıkayınız.
Wash with similar colours: Benzer renklerle beraber yıkayınız.
Washfastness: Renk vermeme, solmama. Giysinin güçlü birkaç yıkama işlemi sonrasında rengini koruma özelliği.
Weft yarn (single): Atkı ipliği (tek kat).
Yoke: Roba.
Zigzag stitch: Zig zag dikiş.
Zipper: Fermuar.
Zipper fly: Fermuarlı pat.
TEKSTİL TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ KISIM-5
Açık en
Kumaşın enine açık hali
Apera
Makineye eklenen, özel bir işlemi yapmaya yarayan parça
Apre, apre terbiye
Kumaşlara ekstra özellik kazandırmak için terbiyede yapılan işlemler
Asorti
Kumaşın konfeksiyonda bedenlere göre ayrılması ve ona göre kesilmesi
Çekme testi
Kumaşın yıkandıktan sonra enine, boyuna çekmesinin ve dönmesinin testi
Dekatür
Tüp malları finişleyen makine
Dikiş bandı
Belli bir plana göre yerleştirilmiş dikiş makinesi parkuru
Dispers boya
Poliester kumaşların boyanmasında kullanılan boya tipi
Dok
Üzerine kumaş sarılan aparat
Duvet
Nevresimlerde ölçü olarak bir tasarıma verilen isim
Elastömer
Esnekliği yüksek elyaf
Fikse
Yüksek sıcaklık ve sabit ende kumaşın set edilmesi
Filmduruk
Çerçevelerle baskı yapan baskı makinası
Finiş
Kumaşın sevke hazır hale getirilmesi
Fitted
Lastikli çarşaf
Flat
Düz çarşaf
Forklift
Elektrik veya dizel motor tahrikli çeşitli tonajlarda yük kaldıran ve taşıyan araç
Garnitür
İçi dolu metal silindirlerin oyulması ile hazılanan desenlerle yapılan baskı
Gaze
Pamuklu kumaşlardaki havların yakılma işlemi
Haslık
Kumaşın günlük hayattaki bazı şartlara (yıkama, ter, güneş ışığı gibi) dayanımının ölçülmesi
Hav
Kumaş yüzeyindeki tüycükler ve bunların uçuntuları
Havya
Tül perdeyi ısıyla kesmeye yarayan sivri uçlu araç
Hızar bant bıçaklı makine
Sabit ya da hareket ettirilebilen, genellikle serim masalarının uç kısımlarında ya da ayrı bir kesim masasında yer alan kumaş katlarının kesimci tarafından el ile kontrol edilerek kesildiği bant bıçağa sahip kesim makinesi
Ht
Yüksek sıcaklık ve basınçta boyama
İki iplik
İki iplikle örülmüş kumaş
İnspection
Kontrol etmek
İnterlok
Sıra ile uzun ve kısa iğneleri yan yana bulunan örme makinesnde üretilen örme yapısı
Jakarlı tül
Jakar örme makinasında örülmüş tül
Kalender makinesi
Kumaşa parlaklık kazandıran makine
Kantara
Bir polyester kumaş tipi
Kartela
Bir siparişe ait renk örnekleri
Kaset
Tasnif bölümünde düzenlenerek dikişe hazır hale getirilen demetlerin üretimde hareketliliğini sağlamak amacıyla kullanılan giysi türüne uygun malzemelerle donatılmış, altında rulmanlı tekerlek olan araç
Kaşkorse
Bir ribana tipi
Konveyör bant
Taşıyıcı bant
Kursör
Nevresim veya yastıklarda fermuarı açık kapamaya yarayan plastik yada demir fermuar başlığı
Kuşe
Paketteki desenin tamamını gösteren resim
Lycra
Elasttikiyeti arttırmak için kumaşa örüm esnasında ilave edilen Dupont patentli sentetik lif
Melanj
Değişik renklerdeki açık elyafın karışımı ile elde edilen iplik, belirsiz çok tonlu efekt çeşidi
Merserize
Pamuklu kumaşın bir bazik işlemden geçirilerek parlaklık ve mukavemetinin arttırılması
Meto
Hatalı kısımların işaretlenmesi için kullanılan renkli etiketler
Overlok
Değişik kumaş çeşitlerine ve işlemlere göre farklı tipleri bulunan; sürfile, temizleme, birleştirme amacıyla kullanılan dikiş makinesinde gerçekleştirilen işlem
Pad-batch
Soğuk boyama yapan makine
Palet Üzerine kumaş koymaya yarayan tahta iskelet
Pano baskı
Tüm kumaş eninde birbirine bağlı kesintisiz şekilde çıkan , tek bir motiften oluşan dokumalı veya baskılı desenleme
Pastal Üzerine kesim yerleşim planının konduğu, tek katlı veya çift katlı olarak serilmiş birden fazla kumaş katlarından oluşmuş kumaş tabakası
Pat
Basılacak boyaların baskı çeşidine göre, dolgu maddesi
Pigment
Suda çözünmeyen,kumaşa yapıştırılan, baskıda kullanılan bir boya tipi
Pike
Bir örgü tipi
Plotter Bilgisayar yöntemi ile desen filmlerini hazırlayan makine
Pnömatik
Havalı, havayla ilgili
Polar
Bir poliester kumaş tipi
Polyester
Polietilentereftalattan çekilen sentetik lif
Ram
Kurutma, finiş makinesi
Reaktif boya
Pamukla reaksiyona giren çok dayanıklı bir boya
Reçme
Bedendeki kumaş uçlarının içe kıvrılıp dikilmesi
Red-Tag
Üzerine elde mevcut olan her bir kumaş deseninin veya renginin yapıştırıldığı kart
Regüle bıçaklı Fazlalıkları kesmek üzere bıçağı olan
Ribana
Düz ilmeklerden oluşan dikey sıraların ters ilmeklerden oluşan dikey sıralarla dönüşümlü olarak örüldüğü kumaşlar
Rotasyon
Yuvarlak şablonlarla çalışan bölüm
Serim masası
Kumaşların kesildiği masalar
C-tex açma masası
Lycralı kumaşlarda kesim öncesi gerginliği azaltmak için kullanılan sarım makinası
Sham
Süs yastığı
Süprem Yuvarlak örme makinelerinde genellikle pamuklu olarak üretilen tek katlı düz örgü ile yapılan tek yüzlü kumaş
Şardonlu kumaş
Dokuma yada örme kumaşların ipliklerinin içerisinden, liflerin çekilerek kumaş yüzeyine çıkarılması ve böylece tüylendirilmesi işlemi yapılmış, tüylü kumaş cinsi
Tek iğne
Bir dikiş makinesi çeşidi
Tela
Giyside dolgunluk vermek amacıyla konulan ara malzeme
Terbiye Dokuma veya örmeden gelen kumaşın ya da elyafın iplik halindeki tekstil materyalinin görünüm ve kullanım özelliklerini değiştirmek, geliştirmek için yapılan işlemlerin bütünü
Tuşe
Kumaşın yumuşaklık derecesi
Tüp
Kumaşın örüm sonrası kesilmemiş hali
Üç iplik
Üç iplikle örülmüş kumaş
Vinyl bag
Plastik torba
Viskon
Yapay selüloz elyafı
Yaş açma makinası
Yaş tüp kumaşı kesen makine